Matrix و XMPP معرفی و مقایسه

22 اسفند 1403

Matrix و XMPP

Matrix و XMPP دو پروتکل پیام‌رسانی غیرمتمرکز هستند که برای ارتباطات امن و توزیع‌شده طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌های مهمی دارند.

۱. پروتکل Matrix چیست؟

Matrix یک پروتکل متن‌باز و غیرمتمرکز برای ارتباطات آنی (Instant Messaging) و VoIP (تماس صوتی و تصویری) است. این پروتکل برای ارتباط امن و بدون نیاز به سرورهای متمرکز طراحی شده است. پیام‌ها در سرورهای مختلف همگام‌سازی می‌شوند، یعنی اگر یک سرور خاموش شود، پیام‌ها از بین نمی‌روند.

🔹 ویژگی‌های کلیدی:

ارتباط غیرمتمرکز و همگام‌سازی‌شده (پیام‌ها روی چند سرور ذخیره می‌شوند).
پشتیبانی از رمزنگاری سرتاسری (E2EE) برای امنیت بالا.
پشتیبانی از چت گروهی و پیام‌های خصوصی.
امکان تماس صوتی و تصویری.
پشتیبانی از Bridge (اتصال به سرویس‌های دیگر مثل تلگرام، واتساپ، دیسکورد و Slack).
کلاینت‌های معروف: Element، FluffyChat، Nio

۲. پروتکل XMPP چیست؟

XMPP (Extensible Messaging and Presence Protocol) یکی از قدیمی‌ترین پروتکل‌های پیام‌رسانی است که در ابتدا برای چت‌های لحظه‌ای (Instant Messaging) طراحی شده بود. این پروتکل انعطاف‌پذیر است و از افزونه‌های مختلف برای بهبود عملکردش استفاده می‌کند.

🔹 ویژگی‌های کلیدی:

ارتباط غیرمتمرکز و قابل سفارشی‌سازی.
امکان ارسال پیام‌های فوری (Instant Messaging).
پشتیبانی از تماس صوتی و تصویری (با افزونه‌های اضافی).
قابلیت رمزنگاری (E2EE) از طریق افزونه‌ها مثل OMEMO.
سرورهای مستقل، بدون همگام‌سازی داده‌ها.
کلاینت‌های معروف: Gajim، Conversations (اندروید)، Dino

۳. مقایسه Matrix و XMPP

Matrix: پیام‌رسان غیرمتمرکز مدرن با امنیت بالا و قابلیت همگام‌سازی بین سرورها.
XMPP: پیام‌رسان قدیمی‌تر، سبک و سریع با قابلیت سفارشی‌سازی بالا.

📌 جدول مقایسه:

🔹 غیرمتمرکز بودن:

Matrix: بله، پیام‌ها بین سرورها همگام می‌شوند.
XMPP: بله، اما سرورها مستقل عمل می‌کنند و همگام‌سازی وجود ندارد.

🔹 رمزنگاری سرتاسری (E2EE):

Matrix: به‌صورت پیش‌فرض فعال است.
XMPP: با افزونه‌هایی مثل OMEMO قابل‌فعال‌سازی است.

🔹 پشتیبانی از چت گروهی:

Matrix: بله
XMPP: بله

🔹 پشتیبانی از تماس صوتی و تصویری:

Matrix: بله، بدون نیاز به افزونه.
XMPP: بله، اما نیاز به افزونه دارد.

🔹 سرورهای مستقل:

Matrix: بله
XMPP: بله

🔹 همگام‌سازی پیام‌ها بین سرورها:

Matrix: بله
XMPP: خیر

🔹 پشتیبانی از Bridge (اتصال به سرویس‌های دیگر مثل واتساپ، تلگرام و…):

Matrix: بله
XMPP: خیر

🔹 انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیری:

Matrix: بله، اما پیچیده‌تر است.
XMPP: بله، با افزونه‌های XEP.

🔹 سرعت پیام‌رسانی:

Matrix: متوسط (به دلیل همگام‌سازی بین سرورها).
XMPP: سریع (پیام‌ها مستقیماً بین سرورها رد و بدل می‌شوند).

🔹 پشتیبانی از بات‌ها و API:

Matrix: بله، پشتیبانی رسمی و قوی.
XMPP: بله، اما نیاز به افزونه‌های اضافی دارد.

🔹 مناسب برای پیام‌رسان عمومی:

Matrix: بله
XMPP: بله، اما نیاز به افزونه‌های بیشتر دارد.

۴.کدام پروتکل بهتراست؟

✅ اگر دنبال یک پیام‌رسان مدرن، امن و با قابلیت همگام‌سازی بین سرورها هستید، Matrix گزینه بهتری است. به‌خصوص اگر می‌خواهید تماس صوتی و تصویری هم داشته باشید.

✅ اگر به دنبال یک پروتکل سبک، سریع و انعطاف‌پذیر برای چت‌های لحظه‌ای هستید، XMPP مناسب‌تر است، به‌خصوص اگر نگران مصرف منابع سرور هستید.

به‌طور کلی، Matrix برای کاربران مدرن و نیازهای پیچیده بهتر است، درحالی‌که XMPP بیشتر برای سرویس‌های سبک و سنتی‌تر مناسب است.

اگر از این مطلب خوشتون اومد خوشحال میشم بگین و منو هم خوشحال کنید.

صفحه من در ویرگول هم اینجا لینک شده.